Studnie, wino i skalne klasztory- czyli majówka w Mo³dawii 

Studnie, wino i skalne klasztory- czyli majówka w Mo³dawii



Zofia Dzieniszewska - zapiski

O Mo³dawii mowi sie stosunkowo rzadko. Czasem nazwa tego kraju przewinie sie na etykiecie jakiegos dobrego wina. Czasem wroca wspomnienia "Wiadomosci" z lat 90 tych gdzie mowili troche o naddniestrzanskim konflikcie.. Nawet w przewodniku pisza, ze w Mo³dawii pozornie nic nie ma.. Nie ma gor, nie ma morza, jeziora chyba sa dwa lub jedno i nie za czyste, nie ma jakis swiatowo s³awnych zabytków.. Nie ma zbyt wielu hoteli, pensjonatopodobnych schronisk i ekskluzywnych knajp. Jesli wogole sa- to wystepuja w wiekszych miastach, na prowincji nie ma nic.. Jest tylko monotonna rownina, poprzecinana w polnocnej czesci kraju g³ebokimi jarami naddniestrzanskich w±wozow. Sa kilometry pylistych drog, prawdziwe wsie pelne przydomowego inwentarza, sa przydrozne studnie gdzie wedrowiec moze sie napic i op³ukac, sa mili ludzie , domasznie wino i dowolnosc w stawianiu namiotow.. Mapa i przewodnik sa dostepne w ksiegarni tylko na zamowienia. No bo przeciez nikt normalny tego nie kupuje.. Tak.. Wlasnie tam chcemy pojechac!!

W dniu wyjazdu znajomi strasza nas smsami, zebysmy, jak juz musimy, jechali przez S³owacje i Rumunie bo w Dniepropietrowsku wybuchly jakies bomby, to napewno terrorysci, wprowadza na Ukrainie stan wyjatkowy i nie wpuszcza nas przez granice.. Juz chyba zaczynamy sie przyzwyczajac, ze jak jedziemy na wschod to albo sie pociag pod Buskiem wykoleja z jakims swinstwem, albo jest swinska grypa w Tarnopolu albo epidemia cholery nad Morzem Azowskim...

Nie przejmujac sie zbytnio bombami pakujemy sie w skodusie i suniemy na wschod.. Na wysokosci Trzebini cos dziwnego dzieje sie z hamulcem.. Tzn dzia³a, hamuje ale nie chce odbijac- jak sie nacisnie to peda³ zostaje wcisniety, trzeba dodac gazu albo podniesc go nog±.. Jako ze hamulec to rzecz bardzo istotna troche nas to martwi i zaraz w Trzebini uderzamy do pierwszego z brzegu mechanika. Koles wsadza ³eb pod maske i pod auto, maca ko³a i cos pod nimi, wsiada i wysiada z auta, po czym twierdzi, ze wszystko w porzadku z hamulcami. On , jako ze jest pedantem, by cos wyczyscil, wypolerowal , wypiaskowal i polakierowal bo jest brudne, ale nie teraz bo teraz on jedzie na majówke.. Oglada tez skodusie dooko³a, krzywi sie i wyraza w±tpliwosc "to cos ma dojechac do Mo³dawii???". Wiec albo sie nie zna na skodusiach albo jest cienki z geografii i pomyli³ Mo³dawie np. z Australia. Wtedy sie zgodze- skodusia do Australii zdecydowanie nie dojedzie!

Spod dworca kolejowego zabieramy Grzesia., Gdzies na wysokosci Szczurowej gasnie nam dzien i suniemy dalej pustymi,bocznymi drogami przez ciemne wioski. Jak sie robi chlodniej hamulec sie naprawia. Kolo polnocy dojezdzamy do Sko³yszyna, gdzie mieszka Tomek i Beata. Czeka juz ognicho, kielbaski, piwo, ukrainski bimberek i inne specyfiki wychodowane i przyrzadzone przez Tomka i Beate. Pozna noca dojezdza reszta ekipy. Do snu czesc uk³ada sie w domu, czesc w garazu.



Rano, jako ze te hamulce nie daja nam spokoju odwiedzamy kolejnego mechanika, tym razem poleconego przez Tomka. Facet wygladajacy na kumatego oglada wszystko dokladnie i mowi ze nie widzi usterek. Dla pewnosci wysyla nas na przejazdzke by rozgrzac hamulce i wtedy obejrzy je po raz kolejny. Jezdzimy wiec po okolicy tam i spowrotem jak jakies naæpane dresy, rozpedzamy sie mocno i ostro hamujemy a woñ palonej gumy ciagnie sie daleko za nami. Zapach jest na tyle przekonujacy, ze jakis koles jadacy za nami zatrzymuje sie, zjezdza na pobocze i z troska na twarzy zaczyna ogladac i obw±chiwac swoje auto Mechanicy wsadzaja skodusie na podnosnik, dokladnie ogladaja i wychodzi, ze wszystko w porzadku.

Na droge dostajemy od Beaty dwa pude³ka pysznych plackow z jab³kami i bardzo duzo wiejskich jaj.

Juz kompletna ekipa jedziemy dalej. Jest nas 9 osob: buba, topeerz, Piotrek, Grzes, Tomek, Krzysiek zwany M³odym, Ada, Abam i Lilka- lat dwa. Lilka jest wyjatkowo sympatycznym, radosnym i towarzyskim dzieckiem. W niczym nie przypomina tych rozkapryszonych, rozwrzeszczanych, wiecznie wyj±cych bachorów, ktore czesto spotyka sie na ulicy i w sklepie. Czy to kwestia wychowania i zabierania w dalekie podroze juz w wieku kilku miesiecy? A moze dobre, "bunkrowe" geny?

Po drodze zwiedzamy imponujacy cmentarz wojskowy w Woli Cieklinskiej.



Na granicy w Kro¶cienku korek prawie od ronda. Stoimy ko³o 5 godzin. Przed nami kolumna aut terenowych jadacych na jakis mega zlot offroadowy w Karpatach gdzie ponoc ma byc kolo setki pojazdow. Kreca sie tez motocyklisci , ktorzy wpychaja sie w korek bez kolejki wykorzystujac zwinnosc swoich maszyn. Az sie dziwie ze nikt z miejscowych mrówek nie obil im ryja.. Ukrainskie samochody uginaja sie pod ciezarem towaru- pralki, lodowki, jakis inny tajemny sprzet zawiniety w folie i styropian. Wielkie rolki gabki ktore wystaja nawet z busa.



Lubie atmosfere przejsc granicznych.. Atmosfere zawieszenia w pustce, w niebycie, innego wymiaru czasu, naglego wymuszenia braku pospiechu i spokojna obserwacja ludzkich emocji i zachowan... Pogoda sprzyja.. Jest slonecznie i wyjatkowo goraco- az dziwnie jak na koniec kwietnia- bo temperatury wrecz lipcowe. Kolejka posuwa sie w slimaczym tempie wiec wyciagam sie na goracym asfalcie albo na masce skodusi.. Zapach topionej smo³y i ukrainskiej benzyny miesza sie z zapachem apetycznego jab³kowego placka. Lilka biega miedzy autami goniac pi³eczke albo ciagnac za soba drewnianego motylka. Wyglada na to ze tylko dwie osoby z tej przydlugasnej kolejki sie nie wkurzaja na z³y, pograniczny los





Po przekroczeniu granicy jest juz tak pozno, ze postanawiamy postawic namioty za sklepem w Smylnicy. Jest rowna trawka, studnia, kibelek, nawet biesiadna wiata. I po zaopatrzenie blisko bo sklep jest calodobowy
Rano odkrywamy, ze wiadro przy studni ma przewiercona malenka dziurke, ktora bardzo dogodnie pozwala wykorzystac go w w funkcji lazienki



Babka w sklepie mowi, ze my jestesmy wyjatkowo grzeczni i dobrzy ludzie. Byl spokoj w nocy, nic nie zostalo zniszczone. "Bo kiedys juz tu za sklepem spali Polacy, co tu sie dzialo..." i przyslania reka oczy.. Nie dopytujê sie kim byli i co zmalowali ale troche mi wstyd za rodakow.. Tlumacze tylko babce, ze u nas nie wszyscy tacy.. No bo co mam powiedziec innego?

Gubimy sie w Samborze i dobry kawalek jedziemy na Lwow jakas pylista droga pelna kolein.
Przed Tarnopolem znajdujemy przydrozna knajpke z dobrym zarciem wiec opychamy sie bez miary solianka, pielmieniami ze smietana, salatkami z kapusty, warenikami i innymi specjalami, za ktorymi przez cala zime zdazylismy juz bardzo zatesknic. Lilka probuje zaprzyjaznic sie z miejscowymi dziecmi i wymienic swojego misia na karabin puszczajacy banki mydlane

W Z³oczowie podjezdzamy pod zamek. Jest strasznie zat³oczony, przystrojony zdechlymi sarnami a wokól lansuja sie rozne panienki ktorym sie wydaje ze sa bardziej ponêtne jak stoja na jednej nodze.



Za Chmielnickim mijamy dziwne skrzyzowanie, gdzie jest zjazd na lotnisko. Jest jakos dziwnie oznaczone wiec wszyscy jedziemy kawalek pod pr±d. My jakos przejezdzamy niezauwazeni ale Tomek z M³odym jada kawalek za nami ,³apie ich policja i wlepia strasznie wysoki mandat. Czekamy na nich na parkingu pod barakobarem.



Tu nas zastaje zachod slonca, wiec dzis noclegu szukamy po ciemku co wcale nie jest takie proste. Wjezdzamy do Miêdzyborza ale o tej porze nie bardzo jest kogo zapytac o nocleg- po miescie w³ocza sie tylko pijane nastolatki i wyzywajaco ubrane kobiety. Po polgodzinnym jezdzeniu w labiryncie ciemnych i wyboistych miejskich ulic wyjezdzamy na rozlegle pola. W tle majaczy zbiornik wodny i graja w nim chóry zab. Czasem odezwie sie ptak- b±k dmuchajac w swoja butelke.. Stawiamy namioty i auta na w±skim pasie trawy miedzy drzewami a polem uprawnym. Dosyc jest ciasno wiec uzyskujemy zageszczenie iscie woodstockowe- tzn odciag namiotu mamy w przedsionku Ady



Tomek opowiada o zyrafach i sloniach spod Warszawy, ktore wypuszczono z cyrku oraz o festiwalach reggae w Czechach gdzie kolesie spia z workiem marihuany pod glowa zamiast poduszki. Piotrek odkrywa ze ma spiwor zalany olejem silnikowym..

Ranek wita nas spokojem, unoszacymi sie mglami nad pobliskiego zalewu.. i spadajacymi chrab±szczami. Ile tu jest owadów! Sa wielkie i spadaja z drzew tlukac sie w namiot jak dorodny grad. I jeszcze jedno- ludowe porzekadla mowia, ze nietoperze wplatuja sie we wlosy! Nietoperze zdecydowanie tego nie robia! We wlosy wplatuja sie chrabaszcze!! Ogolnie spadaja mi na glowe trzy osobniki i naprawde musze sie strasznie namêczyc zeby je wyplatac.



Konczymy wlasnie rybne sniadanie jak zaczynaja sie pojawiac maszyny rolnicze. Na pole wjezdzaja kolejne, wielkie skladane konstrukcje, wygladajace jak wielkie radary. "Oko Moskwy" w miniaturze ciagniete za traktorem Jest juz ich kilkanascie a wjezdzaja kolejne beczkowozy, jakies grube spychacze.. Ale na tym etapie jeszcze nie wiemy, ze bohater dnia wjedzie jako ostatni... Rolnicy wy³aza ze swoich maszyn i sugeruja nam, zebysmy sie juz zbierali bo planuja rozpylac jakies swinstwo i nie chca zebysmy to wdychali (albo nie chca miec swiadkow ).





Wyjezdzamy wiec z pola, my niestety jako ostatni.. Kilkunastometrowy odcinek polnej drogi dzieli nas od asfaltu. Z glownej drogi w pole nagle odbija koparka, z wielka ³ych± na przodzie. Droga w±ska.. jedna koleina z pasem zieleni na srodku.. Ale koles z koparki na pewno nas widzi, przeciez jedziemy na wprost siebie. Jemu na tych wielkich ko³ach ³atwiej zjechac w bok na gliniaste pole.. Na pewno nas omina.. Na pewno zjada gdzies w bok.. Widza nas przeciez.. Koles z koparki nawet lekko przyhamowal.. Nie uciekamy w bok, teraz nas napewno ominie.. W tej chwili koparka dodaje gazu.. juz nie ma jak uciekac!! wali wprost na skodusie!! widzimy tylko wielka ³opate i rozlega sie "jebuuuuttt" i nieprzyjemny dzwiek gietych blach.. Skodusia odskakuje gdzies z metr do tylu... No to zesmy sobie k**** pojechali na Mo³dawie... Trzeba bylo za dnia szukac noclegu a nie po nocy sie rozkladac na jakims pier**** polu uprawnym.. Wyskakujemy z auta.. Huk byl na tyle duzy ze zbiega sie reszta naszej ekipy i czesc rolnikow.. Zderzak troche pogiety, odpadaja z niego kawalki, ale reflektory w calosci.. Zagladamy pod maske.. Chlodnica sie troche przesunela od uderzenia ale nie cieknie... I silnik o dziwo nie gasnie.. Kolejne osoby wsadzaja glowe pod maske w celu oceny strat ale wydaje sie byc wszystko w porzadku.. Ciekawe czy w³aczy sie chlodzacy wiatraczek?? Kazdy rolnik tez chce zajrzec pod maske.. "Kriepkaja maszyna" - rzuca ktorys w przelocie.. Pojawia sie tez winowajca.. Kierowca felernej koparki to mlody chlopak. Roztrzesiony tlumaczy ze ma nowa prace i teraz na pewno go wyleja.. A dzis pierwszy raz jechal ta koparka.. twierdzi ze nas widzial.. Staram sie obw±chac go dokladnie- nie jest pijany.. Wszystko na to wskazuje ze koles pomylil gaz z hamulcem.. Chlopak pyta jak oceniamy straty, ze moze nam dac pieniadze.. Jakos jestesmy tak zakreceni ze ostatecznie nic od niego nie bierzemy. W koncu wyglada ze wszytsko w porzadku, a czy silnik oberwal to wyjdzie dopiero na trasie. Wiatrak sie w³acza, chlodnica dziala.. Zbieramy kawalki zderzaka i kleimy tasma odpadajace elementy.. Kurde, mielismy szczescie ze nie mial tej ³opaty 5 cm wyzej, masakra by byla... Ale uraz do maszyn rolniczych pozostal do konca wyjazdu...





Jedziemy do Miêdzyborza. Zwiedzamy ruiny kosciola przepelnione spiewem ptakow.



Potem odwiedzamy zamek. Najciekawsza jest oczywiscie ta czesc zamku gdzie nie wolno wchodzic. Na jednej ze scian jest zatrzesienie jaskó³czych gniazd! Mozna by godzinami patrzec jak karmia swoje m³ode.









Dalej zatrzymujemy sie na chwile przy pozostalosciach zamku w Latyczowie



Przed Winnica ide w przydrozny las w celu znalezienia krzaczka na kibelek.. Po drodze mini wysypisko smieci.. Nagle wzrok przykuwaja kartony i wysypujace sie sie z nich zdechle psy- glownie szczenieta.. Jest ich tu z kilkadziesiat , na bardzo nieduzym obszarze... W zyciu czegos podobnego nie widzialam... Zwloki sa dosyc swieze, acz ³aza juz po nich muchy ogromnymi stadami.. W duzej czesci to male ladne puszyste pieski.. Nie nosza zadnych sladow podpalenia, zastrzelenia czy innych ran.. nie wiem czy otrute, utopione czy zdechly z innego powodu.. Ale miejsce przerazajace... Slyszalam kiedys ze przed Euro jest akcja na Ukrainie eliminowania bezpanskich psow, ze powstaja mobilne krematoria.. Czy tam, w lasach pod Winnica, mialam w±tpliwa przyjemnosc zobaczenia fragmentu tej akcji??



Na kolejnym skrzyzowaniu policja ³apie Tomka i Adama, ze nie staneli przezd znakiem "stop". Mysmy chyba spotkaniem z koparka wyczerpali limit nieszczesc na dzisiejszy dzien bo skodusi nie zatrzymuja.. Poczatkowo chca po 520 hrywni, juz biora sie za wypisywanie mandatu.. Pokazuja jakies ceny w taryfikatorze.. Udaje sie stargowac do 200 UAH, tlumacze im ze nam papier niepotrzebny, a im jeszcze sie kiedys przyda i szkoda drzew. Stroze porzadku chyba na to czekali bo szybko chowaja kwitki. Nawiazuje sie calkiem przyjacielska rozmowa o celu naszej podrozy. Brzuchaty policjant chwali sie, ze ma zone Mo³dawianke.

W Brac³awiu rzuca sie w oczy ciekawy pomnik- wynalazcy kuchni polowej: Anton Fedorowicz Turczanowicz



W Tulczynie odwiedzamy zespo³ palacowy. Czesc jest odremontowana, a jeden budynek jest w ruinie. Wejscie do niego zagradzajac spore drewniane drzwi. W³asnie probuje ocenic czy dam rade wejsc przez szpare, gdy okazuje sie ze drzwi bynajmniej na zawiasach nie siedza i nagle spadaja na mnie przygniatajac do ziemi. Reszta ekipy nadchodzi jak juz probuje sie wygramolic spod drzwi. Dobrze ze spadly ta strona- druga strona drzwi jest cala najezona ogromnymi gwozdziami!







W centrum spotykamy bardzo uczynna babke, ktora za wszelka cene chce nam u³atwic i uprzyjemnic przebywanie w regionie. Sama za bardzo nie orientuje sie w atrakcjach turystycznych okolicy wiec dzwoni do kolezanki, krotko wyjasnia, ze "przyjechali do nas polscy turysci" i podaje mi telefon.. Ja , jak zwykle, mam duzy problem zrozumiec co mowia do mnie przez telefon, ale z potoku s³ow udaje sie wyodrebnic , ze najciekawszym miejscem jest tu "hajdamacki jar" kolo wioski Busza.Jest tam ponoc czysta rzeka, skaly, jaskinie i dogodne miejsca na biwak, ale niestety miejscowosc ta jest nam dosyc nie po drodze.

Od jakiegos czasu bezskutecznie probujemy znalezc cos do jedzenia, jakas knajpke zeby dawali tam cos cieplego. Nie ma nic takiego w Brac³awiu, nie ma w Tulczynie, Wapniarce ani Tomaszpolu. W wiosce Gnatkiw zagladam do kolejnej knajpki. Mila babka ze smutkiem w glosie t³umaczy ze "w naszej wiosce to sie pije nie je.."
Dopiero w Jampolu wpadamy na knajpe gdzie obiecuja nam dac pielmieni w bulionie. Rozsiadamy sie pod plastikowym daszkiem i mamy saune za darmo. Barmanka twierdzi, ze ostatni raz zagranicznych turystow widziala tu 7 lat temu.



Jest 19:30, prom na mo³dawska strone juz nie p³ywa. Musimy czekac do rana. Cieæ pilnujacy przejscia pozwala nam sie rozbic nad rzeka. Stawiamy namioty i ide negocjowac zakup mleka z kobietami pracujacymi w polu. Mleka nie udaje sie nabyc ale za to doksztalcam sie z historii jampolskich fabryk i ko³chozow.

Niedlugo przed zmrokiem przychodzi do nas pograniczniczka zebysmy przeniesli nasz oboz do pobliskiego parku bo tu kolo przejscia nie wolno biwakowac. Nietrudno zauwazyc , ze wystepuja tu jakies znaczne animozje miedzy pogranicznikami a celnikami. Pograniczniczka wypowiada sie z duza pogarda o celniku ktory pozwolil nam tu postawic namioty.. Wszystko ok, do parku jest okolo kilometra, ale wszyscy juz cos tam wypili, a tu nie ma gdzie aut zostawic.. bedzie cyrk jak tam za rogiem gliny stoja...
Inny pogranicznik tlumaczy nam jak dojechac do innego przejscia granicznego otwartego calodobowo.. Coz.. bardzo ciezko im zrozumiec ze niektorzy kochaja promy...

Park miejski jest wyraznie miejscem wypoczynku mieszkancow. Co krok stoi jakies auto, rozlozony kocyk, zarcie, picie a z magnetofonu rozlega sie umck umck bum bum. Gdzies w oddali slychac zaloty mlodziezy charakteryzujace sie donosnymi piskami panienek i porykiwaniem chlopcow.
Ale przed polnoca park pustoszeje.. Zostajemy tylko my, betonowe ³awki dawnego amfiteatru, smaczne kahory i szumiacy Dniestr przeplywajacy pod wysoka skarpa. Po drugiej stronie widac juz pe³gajace swiate³ka w mo³dawskich cha³upach. Jutro i my tam bedziemy!!

Budzi nas o 7:30 ³upanie muzyki z auta Ady I Abama, ktorzy znalezli taki oto niezbyt mily acz skuteczny sposob na wywabienie nas ze spiworow.
Suniemy w strone promu. Na granicy pusto- pare samochodow i kilka babuszek w kolorowych chusteczkach. Prom jest potezny, duzo wszedzie roznorakiego zardzewialego zelastwa, jakies korby, kotwice, liny. Obok drewniana budka i ³aweczki. Na granicy mile, usmiechniete chlopaki, wogole klimat kameralny. Ot male przejscie, zagubione gdzies na koncu swiata, z rodzinna atmosfera i spokojem zakletym w miarowe zgrzyty promowej korby. Pachna wodorosty, chlupie woda, dogrzewa slonko a na wietrze ³opoce mo³dawska flaga. A niedaleko pas± sie spokojnie krowy na nadrzecznych ³±kach











Jakis Mo³dawianin zamieszka³y na stale we W³oszech dopytuje sie nas jak ma ubezpieczyc swoj nowy samochod zakupiony w Polsce. I czy musi to zrobic osobiscie czy moze za³atwic to jego niemiecki przyjaciel? Ostatecznie nie uzyskawszy od nas miarodajnej odpowiedzi wsiada w samochod na rosyjskich blachach i odjezdza gdzies w dal. Dokad niewiadomo, bo wszystko przyslania tuman py³u podnoszacy sie z rozgrzanej , wysuszonej nawierzchni drogi..

Po stronie mo³dawskiej trzeba najpierw wejsc po schodkach do straznicy i dostac karteczke. Potem zanosi sie ja do baraku oddalonego o kilkadziesiat metrow, uiszcza niewielka oplate i babka przy dzwiekach skocznej muzyki podbija pieczatke. Podbity papierek odnosi sie spowrotem do straznicy, ale nie oddaje sie go, tylko pokazuje i chowa do paszportu. Ponoc jest potrzebny przy kontaktach z miejscowa policja- acz cale szczescie ta watpliwa przyjemnosc nas w Moldawii ominela.

Pierwsza mo³dawska wioska ktora ukazuje sie naszym oczom jest Coseuti. Znana jest z obrobki piaskowca wydobywanego w pobliskich kamieniolomach. Istnieje tu sporo kamieniarskich zakladow, ktore jak przed laty wyrabiaja krzyze, pomniki i p³yty. Dzwiek szlifierek i py³ przesiany sloncem dlugo bedzie sie nam kojarzyl z ta miejscowoscia.



Od pierwszego wejrzenia Mo³dawia jawi sie nam jako kraj tysiecy studni. Wystepuja one wszedzie i stadami. I zupelnie inaczej niz w Polsce czy na Ukrainie gdzie studnia stoi za plotem, w obejsciu. Tu studnie stoja przy drodze, kazdy strudzony wedrowiec moze sie napic czy ochlodzic. Wiele z nich jest bogato zdobionych, niektore przypominaja wrecz cerkwie czy kapliczki, wisza na nich swiete obrazy czy wogole sa zamkniete w mini domkach ozdobionych przez miejscowych twórcow ludowych. Do konca wyjazdu studnia jest elementem codziennego krajobrazu.











Nawet na glownych szosach taki znak drogowy ,informujacy o obecnosci studni przy drodze, nie jest rzadkoscia.



W miescie Soroki odnajdujemy twierdze. Zamek jest pelen rozwrzeszczanych szkolnych wycieczek. Jakas dziewczynka prosi by zrobic sobie z nia zdjecie.. Noz coz... Bede wystepowac na mo³dawskim facebooku w charakterze bialego niedzwiedzia Upa³ powoduje ze sporo czasu spedzamy przy zamkowej studni.





Zamku pilnuje nawet sympatyczny facet, ktory cieszy sie, ze przyjechalismy, mowi ze lubi Polakow, podkresla ze za polskich rzadow powstalo na Ukrainie wiele pieknych twierdz. Gosc ma tez jakas nieprzebrana ochote wywolania ostrej dyskusji historycznej bo przyprowadza dwie m³ode Ukrainki z Zaporo¿a i dalej opowiada cos ze dawniej Polska konczyla sie za Dnieprem i rzadzili tam magnaci wiec panowal porzadek i ³ad. I ze nawet za Dnieprem sa polskie ziemie. Jedna z Ukrainek zaczyna sie burzyc, ze przeciez niejeden ukrainski magnat byl ponoc bogatszy od polskiego krola. Nie mam ochoty brac udzialu w tej dziwnej rozmowie.. Chetnie bym im powiedziala ze wcale nie identyfikuje sie z zadnymi magnatami, niezaleznie z jakiego kraju pochodza..

Zagladamy tez do dzielnicy cyganskiej. Wokol stoi sporo niedokonczonych willi, niektore wielkie i wystawne jak palace. Bogato zdobione domy i bramy przeplataja sie z pylistymi drogami, rozrzuconym zlomem i platanina drutów. W cieniu zloconych kopul stoja drewniane s³awojki.







Zagladamy z Grzesiem do knajpki ktora z zewnatrz przypomina lokalna spelunke, ale w srodku nie ma piwa ani jedzenia- tylko miejscowe dzieciaki graja na automatach. Spotykamy tez dziewczynke z kurczetami w pudelku



W Orhei probujemy znalezc jakas knajpe. Wszyscy miejscowi polecaja paskudnie wyremontowana i ociekaj±ca nowoscia pizzerie.. Malo sympatyczny wyglad miejsca szybko zostaje zrekompensowany mi³a obsluga i smacznym zarciem. Zjadamy m.in. pizze z bryndza i prawdziwa mo³dawska mama³yge ktora przypomina mi w smaku kasze jaglan±. Jest tez moje ulubione piwo Stary Mielnik. Kolejnego dnia gdy tu zagladamy to dostajemy od wlasciciela w prezencie miske marynowanych pomidorow. Nigdy nie jadlam czegos podobnego, ale bylo wyjatkowo pyszne!

Po zjezdzie na Rybnice wreszcie zaczynaja sie wlasciwe drogi- ¿uzlowe, kamieniste, piaszczyste. Teren robi sie lekko falisty, wjezdzamy na kolejne gorki z ktorych rozciaga sie widok na pocieta w±wozami rownine. Pylistoscia drogi mozna sie dopiero w pelni nacieszyc podrozujac za oknem- cieply powiew wiatru, rozwiane wlosy, piasek chrzêszcz±cy w zêbach i poczucie wolnosci w sercu. Suniemy wiec w strone Tipowej, a wszystko pokrywa sie warstwa p³owego py³u..





W gasnacym swietle podjezdzamy pod klasztor w Tipovej. Przed nami piekny w±woz Dniestru..





Ale tutejsi mnisi chyba nie za bardzo lubia gosci i turystow- zwlaszcza tych zmotoryzowanych. Przyklasztorne drogi obstawili znakami zakazu postoju i zakazu wjazdu. Zatem wracamy kawalek i stawiamy namioty na rozleglej ³±ce przy ruinach. Wygl±da na to ze byl tu dawniej jakis obóz pionierski. Swiadcza o tym dobrze zachowane komunistyczne malowidla wewnatrz opuszczonego budynku. Wyjatkowo szczuple i wysokie dzieci w czerwonych chustach na szyi pomagaja w pracach ko³chozowych. Jezdza rózowym traktorkiem, zbieraja winogrona i jab³ka. Ochoczo tez bior± udzia³ w apelach i ich oprawie muzycznej. Jak sie pozniej dowiadujemy - bylo tutaj 18 takich budykow i wypoczywaly tu dzieci z calego Sajuza. Za czasow wolnej Mo³dawii miejsce sta³o sie niepotrzebne, popadlo w ruine, czesc budynków sp³onela, czesc zostala rozebrana..











Na polanie pasie sie koñ wiec mamy podejrzenia ze ktos nas dzisiaj jeszcze odwiedzi. Nie mija nawet godzina gdy przychodzi po konia miejscowy emerytowany le¶nik. On wlasnie opowiada nam o pionierskim miasteczku, którego niegdys pilnowal. Przynosi nam domowe wino- biale i czerwone. Mi bardziej smakuje czerwone- jest takie pyszne, kwaskowate. Podaje nam je mocno schlodzone, w krysztalowym kieliszku. Tomek idzie z nim po wiecej wina a przy okazji jako jedyny z naszej ekipy ma okazje zobaczyc gospodarstwo. Ponoc rzuca sie w oczy przede wszystkim obszerna piwniczka- spizarnia pelna dóbr wszelakich. Jest ta sporo debowych omsza³ych beczek z winem oraz sloiki z przetworami- np. chyba bardzo popularne w regionie marynowane pomidory. Le¶nik opowiada, ze wszystko co maja do jedzenia jest naturalne, samodzielnie wychodowane i przyrzadzone. W sklepie kupuje tylko sól i cukier. Nasz lesnik ma 64 lata. Pochodzi z dlugowiecznej rodziny- jego ojciec Michai³ Strugula jest najstarszym mieszkancem Tipovej. Nadal jest zdrowy, sprawny i zajmuje sie gospodarstwem. Lesnictwo jest zawodem rodzinnym, od 150 lat przechodzi z ojca na syna. Acz on jest chyba ostatnim z tej dynastii. Corka wyjechala do Kiszyniowa, syn do Monachium. Nie chca wracac na mo³dawska wioske, mimo ze nigdy nie zaznali tu biedy a w obejsciu czeka na nich mercedes, ¿iguli i nowy traktor.
Antagonizmy z Naddniestrzem sa wciaz wsrod miejscowych bardzo silne. Le¶nik przestrzega nas bysmy tam nie jechali- bo ludzie niemili, niegoscinni, nie lubiacy obcych. Na poparcie swoich tez opowiada o pobliskich wioskach le¿acych za "wielka rzeka" - Zazulanach i Popienkach. Ponoc to "wsie skazañcow"- dawniej osiedlano tu kryminalistow, a teraz zyja tam ich potomkowie , kultywujac przestepcze "tradycje ojców".
Lesnik opowiada tez o okolicznych mysliwych, k³usownikach i swoim trojnogim psie, ktory kiedys zima wpadl we wnyki i mu ³apa odmarzla. Wspomina tez wojsko- trafil do Eupatorii a dokladnie do tajnej bazy marynarki wojennej nad jeziorem Donuz³aw. Jezioro to zostalo po³aczone sztucznym przesmykiem z morzem aby mogly do niego wp³ywac morskie statki i ³odzie podwodne.
Lesnik dziwi sie tez bardzo, ze Ada z Abamem nie zgadzaja sie na poczestowanie Lilki winem. Jego wnuki od najmlodszych lat zawsze kapkê wina dostawaly!!
Uczymy sie tez od nowego znajomego roznych mo³dawskich s³ow typu "bune diminace", "mulcu miesk". Oczywiscie najlepiej wychodzi to Lilce, my wszyscy ³amiemy sobie jezyki a za chwile znow wszystko zapominamy





Spiewaja nam s³owiki i inne nocne ptactwo a w ruinach pionierskiego miasteczka , wsrod ksiezycowych cieni starych drzew zdaje sie, ze mozna dostrzec szeregi ma³ych chlopaczkow w czerwonych chustach, nucacych 'Miedzynarodowke".. I kto by pomyslal, ze znow po 20 latach stana tu namioty...

Rano jest jakis wysyp much, ktore chca nas pozrec zywcem. Z drzew spada jakis dziwny sok , ktory pokrywa lepka mazia cale samochody. Wycieraczki sie na nim slizgaja, a skupiska owej dziwnej substancji swietnie imituja rozbita szybe..

Zwiedzamy cerkiew w tipovej, w ktorej najbardziej rzuca sie w oczy "plakat antyaborcyjny"



Dalej, wzdluz pieknych widokow na Dniestr i "wsie skazancow" idziemy w strone skalnych monastryrow.





Pierwszy zwiedzamy monastyr tzw "nowy". Jest kilkupoziomowy, wykute w skale cele ³acza w±skie korytarzyki i schodki. Na scianach wisza swiete obrazki, gdzieniegdzie lekko przykopcone pal±cymi sie swieczkami.









Zarosniete pachancym zielskiem schodki prowadza dalej w dól w strone rzeki. Mijamy kilka urokliwych miejsc gdzie fajnie by sie rozbic z namiotem. Ekipa sie jakos rozpe³za, kazdy idzie w inna strone. Ja i toperz pniemy sie pod góre zanikajaca sciezka, wsrod osypujacych sie kamieni a spod nóg nawiewaja ogromne zielone jaszczurki. Sa chyba ze 3 razy wieksze od tych spotykanych w Polsce, odblaskowo zielone i bardzo przypominaja gekona ktorego hodowal moj kolega z liceum.





Wspinaczki nie u³atwia fakt, ze wlasnie rozwalil mi sie but. Rozklejajaca sie podeszwa to nic dziwnego i przyzwyczailam sie, ze to zjawisko zawsze mi towarzyszy, niezaleznie od modelu buta.. Acz tym razem but troche przegi±³.. Podeszwa odpadla gdzies w 2/3.. Trzyma sie jedynie na piêcie, straszliwie k³apie i co chwile sie potykam.. Sprawe ratuje na kilka nastepnych dni uniwersalna szeroka tasma Adama (tak, ta sama ktora skleilismy skodusie



Widoki sa coraz ladniejsze, a my trafiamy w rejon skalnego labiryntu. Sciezki rozchodza sie we wszystkich kierunkach, zanikaj±, prowadza nad urwiska lub do niewielkich jaskin. Po kilku zmianach kierunku trafiamy wreszcie do starej czesci monastyru. Tworzy go wykuty w skale ci±g jakby balkonów i kruzganków, przepe³zamy do kolejnych i kolejnych cel przez w±skie skalne otwory. A w dole p³ynie sobie Dniestr a powazne twarze ikon przygladaja nam sie w milczeniu.









Pobyt w Tipovej konczymy wizyta przy studni. Upa³ jest jak w srodku lata mimo ze dopiero zaczal sie maj. Slonce przypieka wiec chlodna woda ze studni kazdego z nas kusi. Jeszcze z takiej urokliwej mo³dawskiej studni przydroznej!! Naciagamy kolejne wiaderka i sie nimi ochlapujemy, pluskamy, wylewamy wzajemnie na g³owy i nogi. Przez okolo po³ godziny niesie sie po wsi prychanie i chlupotanie.





Wszyscy sie wypluskali. Jak wszyscy to misio tez!!!



Jako ze nie wypada zbyt dlugo byc za czystym- do Saharny znow jade za oknem, przywracajac stan przypylenia do normy.



W Saharnie odwiedzamy kolejny monastyr, taki juz bardziej zagospodarowy i turystyczny np. chodzac kolo cerkwi trzeba sie owin±c szmata nawet jak ktos ma dlugie spodnie.



Odwiedzamy jar , utworzony przez przeplywajacy potok. Zbudowano tu niewielka kapliczke, przy ktorej znajduje sie basenik, do ktorego wplywa woda- ponoc o cudownych, leczniczych wlasciwosciach. Kilku miejscowych zazywa tu k±pieli- acz przypuszczam ze nie w celach zdrowotnych tylko z goraca.



Wychodzimy tez na plaskowyz na ktorym stoi dziwny obelisk- ku czci ludzi biwakujacych?



Najciekawsza w okolicy wydaje sie byc wodospad. Sciezka wchodzi w teren skalistego jaru. Dochodzimy do kot³a, na dnie ktorego jest niewielkie jeziorko. Z kilku metrow spadaja do niego spienione wody kaskady. Wodospad mozna obejsc dookola po pólce skalnej.







W okolicy spotykamy sporych rozmiarow wê¿a



Wychodzimy jeszcze na ska³ke z ktorej roztacza sie ³adny widok na ca³a okolice i strome brzego po naddniestrzanskiej stronie



Za wioska Ciniseuti skodusia robi pffff i odmawia dalszej jazdy. Wybrala sobie chyba najbardziej naslonecznione skrzyzowanie w calej Mo³dawii. Samodzielna diagnostyka problemu na niewiele sie zdaje.



Ruszam wiec z Tomkiem na poszukiwanie mechanika. Tabliczki informacyjne prowadza nas na teren dawnego ko³chozu. Socjalistyczne malowid³a scienne oraz rozrzucone tu i tam wraki samochodow sugeruja, ze warsztat zdecydowanie tu kiedys byl, ale chyba bylo to jeszcze za radzieckich czasow.







Szukamy wiec dalej czegos bardziej wspolczesnego. Kolejni miejscowi pokazuja nam kierunek do centrum wsi gdzie ponoc jest warsztat. Po piatym pytaniu o droge juz chyba cala wioska wie, ze do wioski zawitali turysci z zepsutym autkiem.
Warsztat znajduje sie w wyraznym centrum. Oprocz niego, w tym samym budynku miesci sie komenda policji i weterynarz. Zdobienia barierek podkreslaja ze bylo to jakies znaczace miejsce.



Mechanik Sasza zgadza sie obejrzec auto- ale musimy mu je przywiesc do warsztatu. Wracamy wiec do skodusi- linke mamy, Adam decyduje sie nas pociagnac. Nie udaje nam sie wkrecic haka, ktory z niewiadomych przyczyn strasznie sie skrzywi³.. Wiec kolejny raz przemierzam wioske, tym razem z M³odym, aby nam w warsztacie ow hak wyprostowali.. Zadowolona wracam z prostym hakiem- a tu wychodzi ze jest kolejny nieprzewidziany problem. Belka, do ktorej przykreca sie hak jest pêknieta- prawdopodobnie od spotkania z koparka... Mamy wiec obawy czy w czasie holowania belka nie zrobi donosnego chrup! i po raz kolejny, jak niegdys w Gorganach, bedzie trzeba zbierac skodusie z asfaltu na przestrzeni kilku metrow...
Szczescie nam jednak znow dopisuje- skodusia dociera w calosci pod warsztat. Sasza wsadza ³eb do silnika i ocenia ze zepsula sie pompa paliwowa. W warsztacie Saszy wydaje sie ze jest wszystko- ale pompy do skodusi niestety akurat nie ma..



Pompa przyjedzie jutro z Kiszyniowa.

Nie mamy wiec wyjscia i stawiamy namioty przy warsztacie, w miejscu gdzie dwa razy w tygodniu odbywa sie duzy bazar.



Namioty na ³ake, skodusia na warsztat a my na browara. £aweczki podsklepowe stanowia wys³uzone foteliki kinowe.



Po zapoznaniu sie ze sklepem przenosimy sie do knajpy gdzie zaopatrujemy sie w trzy 2.5 litrowe butle domowego wina.



Probuje barmance opowiedziec kim jestesmy i dlaczego pojawilismy sie w tej nieturystycznej wiosce, a ona tylko sie usmiecha mowiac "Wiem wszystko. Wszyscy juz tu o was wiedza".

Jedzenia w knajpie nie ma, ale babka obiecuje mi cos przyrzadzic. Dostaje zupke chinska w kuflu do piwa W knajpie jest strasznie duszno wiec wychodzimy na degustacje na schody. Na przeciw nas wznosza sie betonowe mury jakiegos niedokonczonego budynku domu kultury. Widac ze zaczeli go stawiac jeszcze za poprzedniego systemu, a potem podupad³, zreszta jak cala wioska, ktora niegdys byla prawie miasteczkiem. Wieczorem ruiny ozywaja. Zatrzymuja sie przed nimi auta, wjezdzaja do srodka motocykle. W srodku robi sie rojnie i gwarno. Sluchac piski dziewczat i odglosy biesiadujacej mlodziezy. Na przekor wszystkiemu budynek pelni jednak swoje funkcje kulturalno-rozrywkowe!



Wieczorem wracamy do namiotów, wokól ktorych kreci sie trójka ha³asliwych, nastoletnich wyrostkow. Od poczatku robia na nas malo sympatyczne wrazenie, wrzeszcza, rzucaja glupie teksty, wydaja jakies nieludzkie bulgoczace odglosy, wogole robia wrazenie lekko uposledzonych. Chca zebysmy im cos o sobie opowiedzieli i dali papierosy. Ignorowanie ich powoduje ze tym bardziej chca zwrocic na siebie uwage np. rzucajac kamieniami w namioty.

Siedza dupki bezpieczne pod oslona nocy na gorce, ciemno, nawet ich nie widac tylko slychac wycie... Kurde.. mamy nadzieje ze zaden kamien nie trafi w auto.. Jedna skodusia stoi bezpieczna w warsztacie Saszy. Zawsze jest najwiekszy problem z takimi malolatami.. Zlapie sie takiego, spusci mu wpier*** to bedzie awantura na cala wies ze sie pobilo niewinne dziecko...Z doroslym zawsze wyjasnisz sobie sprawy w taki lub inny sposob... Rozwazamy juz nawet wystawienie na noc warty przed namioty bo nie wiadomo co takim debilom strzeli do glowy. Ale na szczescie kolo polnocy rozchodza sie do domow.

W calym Ciniseuti smierdzi palonymi smieciami. Robimy mala imprezke przy namiotach z domowych winem.. Ada opowiada o swoich egzotycznych wyprawach, o chorobie wysokosciowej przy wchodzeniu na Kilimandzaro. Rozwazamy tez rozne odmiany malarii i sposoby ich zapobiegania.

Wart nie wystawialismy, noc przebiegla spokojnie.. Ale nie obylo sie bez strat- zgina³ nocnik Lilki....

Na dzisiejsza wycieczke jestesmy zmuszeni upchac sie do dwoch aut. Czesc plecakow zostawiamy u mechanikow. Przynosza duzo kartonow i podkladaja je pod plecaki- "zeby sie nie pobrudzily". Gdy wchodzimy do warsztatu okolo dziesieciu osob oglada bebechy skodusi a nasz mechanik z zapalem cos t³umaczy pozostalym po mo³dawsku trzymajac w rêku odkrecony t³umik.

Na peryferiach Ciniseuti stoi wielki pomnik - czo³g na cokole, tablice pamiatkowe, plaskorzezby. Pomnik widac nadal jest otoczony czcia i szacunkiem. Dzis w ramach jakis robot spolecznych pracuja tu skauci. Czyszcza plyty, kopia rabatki, zamiataja.. Ciekawe czy sa wsrod nich nasi nocni "przyjaciele"...



Na skraju wioski Otac stoi opuszczony blok rzucajacy sie w oczy sporym komunistycznym malowid³em. W srodku zdemolowane, odarte do golych scian pomieszczenia nie zapowiadaja ciekawych wnetrz kryjacych sie dalej. Wchodzimy do ogromnej hali w ktorej zostalo bardzo duzo wszelakiego ¿elastwa. Obiekt jest dostepny i przez nikogo nie pilnowany wiec w Polsce z³omiarze by sie juz pewnie dawno z tym rozprawili. Tu z³om stoi i sobie spokojnie rdzewieje cieszac oko eksploratorow Niestety nie spotkalismy zadnego miejscowego w okolicy coby sie spytac co tam bylo produkowane i przetwarzane. W znalezionej w budynku ksiazeczce byly m.in. jakies opisy dotyczace norm swinskiego miesa, na zawartosc jakis srodkow chemicznych, bakterii itp







Odwiedzamy dzis monastyr w Orhei Vechi- cerkiewka na cyplu w zakolach rzeki Raut.





Schodzimy do podziemnej skalnej cerkiewki z mnichem gdzie musze ubrac na glowe chustke mimo ze mam kapelusz. A toperz musi chustke z glowy zdjac..



Potem idziemy w kierunku monastyru Bosie, ale przegapiamy skrzyzowanie drogi i ladujemy przypuszczalnie w wiosce Morovaia. Po przeciwleglej stronie rzeki widac nieregularne otwory w skale- chyba to pustelnia Holm, w przewodniku polecana na nocleg dla odwaznych. Ponoc ciezko sie tam wspiac i jest duzo nietoperzy. Szkoda ze nie mamy czasu zostac tu pare dni i dokladnie obadac wszystkie skalne szczeliny w okolicy...



Tymczasem przemierzamy pylista wioske. Widac ze kamien z okolicznych ska³ jest tu podstawowym budulcem





Sa tez kolejne studnie, czasem zabezpieczone by zwierzeta nie pi³y z wiadra..



Rzeka jest dosyc brudna i mulista ale miejscowi ochoczo sie w niej kapia i ³owia ryby. Ochoczo kapie sie tez przydomowy inwentarz... no co- krowie tez sie cos nalezy od zycia w upalny majowy dzien!



Spotykamy sliczne malutkie ko¼latko ktore z apetytem obgryza mi reke.. Juz sie zastanawiam czy reke oblizana przez kozlatko uznac za czysta czy za brudna (na pewno jest mniej przypylona)...Na tym etapie ekipa uswiadamia mnie ze kozlatko jadlo wczesniej zuzyta srajtasme... No super! Na tym etapie rzeka zaczyna sie jawic jako cos czystego i ide tam umyc ³apy



Kolejnym etapem wedrowki jest Cricova- jedno z bardziej znanych miejsc w Mo³dawii. Sa tu winnice po ktorych jezdzi sie za gruba kase swoim autem.. Nagle znajdujemy sie jak w innym kraju.. Zadbany park, odnowione budynki, scieta do bólu trawa.. Folderek pe³en palacowych wnetrz, bia³ych obrusów i b³yszczacych pod³og wywoluje md³osci.. Ceny podane w euro.. Ratunku!!! Ale wiem ze czesci ekipy zalezalo by tu przybyc wiec i jestesmy... Mnie by sie marzyla winnica pelna omsza³ych, zbutwia³ych beczek i pajêczyn.. Gdzie wjezdzajac zostawia sie za soba koleine w kurzu a zapach zatechlej piwnicy roznosi sie wokolo.. Ale taka winnice to chyba tylko Tomek zwiedzil u naszego le¶nika Mnie tym razem nie bylo dane...
A tu reklam± jest ze Putin czy inny noworuski robil tu impreze na swoje 50 te urodziny..

Problem zwiedzania rozwiazuje sie sam- nie ma wolnych miejsc- trzeba rezerwowac wczesniej. Za cene ktora bysmy musieli wywalic na obejrzenie odpicowanych korytarzy kupujemy w przyfabrycznym sklepie bardzo duuuuuuzo wina. Srednio za butelke wychodzi 7 zl- jak tu nie szalec???





Skodusie odbieramy wieczorem. Oprocz naprawy pompy zrobili jej chyba caly przeglad. Nawet wykryli ze jakies kontrolki nie swieca sie na pulpicie, ale nie umieli ich naprawic. Coz.. owe kontrolki nie swieca sie od zawsze

Noclegu szukamy znow po ciemku ko³o wioski Zorile. Stawiamy namioty na pastwisku.. Odwiedza nas kilku miejscowych, radzac by przeniesc namioty na gorke, tam gdzie byl "dietskij ³agier" bo tu brudno.. Nam sie juz nie chce przenosic calego majdanu. Mam wrazenie ze czesc miejscowych zaglada tu by sprawdzic czy ktos nie kradnie krow. Juz widze oczyma wyobrazni oddalajaca sie skodusie, w ktorej na tylnym siedzeniu siedzi jakas Muæka, ³eb wystawia przez okno i ryczy Muuuuuuuuuuuuuuuu!!!







Wogole w rejonie naszego noclegu, na wiejskich skrzyzowaniach wystepuje bardzo duzo wszelakiej zwierzyny domowej. Np. po raz pierwszy chyba widzialam jagnie..





Kolejnym punktem programu jest Styrcza- polska wie¶. Na miejscu spotykamy zakonnice, ktora prowadzi nas do lokalnego przedszkola. Lilka jest zachwycona, od razu biegnie do dzieci i ochoczo zaczyna cos wyklejac z plasteliny. Acz dosyc malo mowia tu po polsku. Zakonnica opowiada nam o ciekawym miejscu na Ukrainie- Ljedowie, gdzie ponoc jest dziki monastyr, cos na ksztalt tych mo³dawskich ale zupelnie zapomniany.. Ljedowo, Zagniotków, Busza... Duzo zostalo do pozwiedzania tych ukrainskich jarow!!

Ada dostaje od zakonnicy ogromny sloik marynowanych pomidorow. Dostajemy tez przepis na ich przyrzadzanie.



Ostatnio maja tu chyba przesyt odwiedzajacych ich Polakow- jakos niedawno mieli wizyte szescdziesieciu motocyklistow

Ch³opaki pomagaj± rumuñskiemu ksiedzu wniesc organy do koscio³a, w zamian za pomoc dostaja 5 litrow piwa..



W Bielcach odwiedzamy stare lotnisko, pelne samolotow i helikopterow ktore chyba juz nigdzie nie poleca... Czesc z azurowymi skrzydlami, kolami wrosnietymi w trawe.. Ponoc kiedys lataly nawet do Afryki..





Robi wrazenie napis "Aerof³ot" przemalowany na "Air Mo³dova".. Czy zmiana tego napisu byla poczatkiem konca dla tego lotniska?



Granice przekraczamy w Crivie gdzie dowiadujemy sie od mo³dawskich celnikow, ze norma na tej granicy na wino nie jest taka jak w Polsce czyli 4 litry na glowe tylko o polowe mniejsza... A my mamy przekroczone nawet te polskie normy.. No i ze Ukraincy na bank nas z tym nie wpuszcza... Kurde.. co tu zrobic? Przez Rumunie wracac? za daleko... Oczyma wyobrazni juz widze jak kazdy z naszej ekipy siedzi na srodku przejscia graniczne i wypija duszkiem nadmiarowe wino.. albo dwa... no bo przeciez nie wylejemy ani nie oddamy jak nam znajda kontrabande... Upychamy wino w spiwory, karimaty, namioty, pod fotele...
Jakis mlody celnik pokazuje nam stolik i kaze na niego wylozyc wszystkie bagaze do kontroli... No to pieknie.. W tym samym czasie inny podnosi dwa identyczne spiwory z naszego bagaznika- jeden lekki a drugi ciezki i kanciaty jak szlag.. Na tym etapie pojawia sie jakis starszy koles, mowi "zostawcie ich", macha reka i oddaje paszporty... Jestesmy na Ukrainie!!!!! )))))

Za Czerniowcami zjadamy jeden z najpyszniejszych bulionow jakie jad³am w zyciu. Chyba cala kure tam wsadzili

Na nocleg zatrzymujemy sie nad Prutem w Sniatynie pod zruinowanym mostem.





Zjezdzamy mocno w dó³ blotnista droga.. Znad Karpat nadciagaja burze i mamy spore obawy, ze jak zacznie lac to droga rozmiêknie jeszcze bardziej i skodusia jutro nie wyjedzie...



Stwierdzenie "spac pod mostem" nabiera nowego wymiaru )



W Chyrowie udaje mi sie nabyc pyszne wêdzone rybki. Niektore z nich sa pe³ne kawioru!!! Ja bym sie chyba jednak mogla odzywiac samymi rybami!





Granice w Kroscienku dla rownowagi pokonujemy w 15 min. Srednia na tym wyjezdzie mamy w porzadku

Na ostatni nocleg zatrzymujemy w forcie £uczyce ko³o Przemysla, gdzie spotykamy sie z dwoma ekipami bunkrowcow wracajacych z Ukrainy. Chris, Biker, Shinji i Osa wracaja z ka³uskich kopalñ a Mateusz, Jacek i ich kolega z Czarnohory i Gorganów. Jest ognisko, dzielenie sie wspomnieniami i degustacje sporych zapasow..



Kolejny dzien wstaje duszny i burzowy.. Dluga droge do domu z Przemysla urozmaicaja nam malownicze chmury i gwa³towne zlewy po³aczone z gradobiciem.



Ko³o Zakliczyna wpadamy na rondzie w korek po horyzont... Nie wiem co sie stalo, ale szybko zjezdzamy w przeciwnym kierunku.. Widac los tak chcial abysmy na koniec wyprawy odwiedzili kolejny prom do kolekcji- malutki prom ko³o Czchowa na Dunajcu



Do Mo³dawii trzeba wrocic.. To by³ praktycznie krotki rekonesans.. Pozwalajacy stwierdzic ze to zarabisty kraj, jeszcze niespaskudzony przez komerche.. W tym roku chyba juz sie nie uda .. Ale moze za rok? koniecznie tak na dwa, trzy tygodnie... na spokojnie, bez pospiechu.. W koncu widzielismy tylko maly kawalek pólnocnej czesci.. A gdzie Naddniestrze, gdzie Gagauzja? Trzeba by tez wejsc na najwyzszy szczyt Mo³dawii- Balanesti- 428 m. np.p.m
Jako ze nie mozna naraz przewiezc duzo wina- to znak ze trzeba tam jezdzic czesciej
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • jaciekrece.xlx.pl

    • Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Zofia Dzieniszewska - zapiski