Mi�dzynarodowy Festiwal Huculski

Start

Zofia Dzieniszewska - zapiski

„Huculszczyzna jako inspiracja tw�rczo�ci i filozofii Stanis�awa Vincenza”

W ramach Mi�dzynarodowego Festiwalu Huculskiego „S�owia�ska Atlantyda” w 40- t� rocznic� �mierci Stanis�awa Vincenta, Muzeum Podkarpackie w Kro�nie zaprasza do obejrzenia wystawy po�wi�conej temu wybitnemu pisarzowi i jego zwi�zkom z Huculszczyzn�.
Celem prezentacji jest upowszechnienie postaci i spu�cizny Stanis�awa Vincenza oraz popularyzacja Huculszczyzny, jednego z najbardziej atrakcyjnych obszar�w Karpat. Program Festiwalu Huculskiego „S�owia�ska Atlantyda” wpisuje si� tak�e w obchody „Roku Czes�awa Mi�osza”, kt�ry nazywa� Vincenza „ostatnim m�drcem XX w.” oraz prekursorem idei integracji europejskiej i porozumienia pomi�dzy Wschodem i Zachodem Europy.

Stanis�aw Vincenz urodzi� si� w 1888 r. w S�obodzie Rungurskiej ko�o Ko�omyi na Huculszczy�nie, zmar� na emigracji w 1971 r. w Lozannie. By� prawnukiem francuskiego emigranta Charles`a-Fran�ois de Vincenza. Ojciec pisarza by� jednym z pionier�w przemys�u naftowego w S�obodzie Rungurskiej. Matka Zofia, z domu Przyby�owska, pochodzi�a ze starej szlacheckiej rodziny w�a�cicieli maj�tku Krzywor�wnia na Huculszczy�nie. Vincenz w dzieci�stwie by� wychowywany przez huculsk� niani� Pa�ahn� Slipenczuk-Rybenczuk. Ucz�szcza� do gimnazjum w Ko�omyi i Stryju. Studiowa� na Uniwersytecie Lwowskim i Wiede�skim m.in. prawo i filozofi�, z kt�rej uzyska� doktorat. W okresie I wojny �w. walczy� pod Haliczem i we w�oskich Dolomitach. W latach 20-tych by� redaktorem miesi�cznika „Droga”, gdzie publikowa� eseje z filozofii religii. We wrze�niu 1939 r. zosta� aresztowany przez NKWD i osadzony w sowieckim wi�zieniu w Stanis�awowie. Zwolniony wiosn� 1940 r., opu�ci� huculski Bystrec i w maju przedosta� si� z rodzin� przez Czarnohor� na W�gry. Po wojnie zamieszka� w alpejskiej miejscowo�ci La Combe de Lancey pod Grenoble we Francji. W tym okresie wsp�pracowa� z parysk� Kultur�. Zgromadzi� wok� siebie wielu pisarzy, m.in. Czes�awa Mi�osza, dla kt�rego by� mistrzem duchowym.
Prochy tego wybitnego prozaika, eseisty, mi�o�nika i znawcy Huculszczyzny zosta�y 14 grudnia 1992 r. sprowadzone na krakowski cmentarz na Salwatorze. Dopiero w 2008 r. nad grobem Stanis�awa i Ireny Vincenz�w po raz pierwszy w historii zabrzmia�y d�wi�ki trembit huculskich, na kt�rych zagrali Huculi z Werchowyny.

Wystawa obejmuje pokaz 60 fotografii zwi�zanych ze Stanis�awem Vincenzem, jego rodzin� i Huculszczyzn�. Zdj�cia pochodz� ze zbior�w Joanny (dziennikarka) i Andrzeja (syn pisarza, profesor emeritus slawistyki na Uniwersytecie w Getyndze) Vincenz�w, mieszkaj�cych w Heidelbergu w Niemczech. Jest to cz�� du�ego zespo�u fotografii, kt�re zosta�y przeniesione i ocalone w maju 1940 r. w trakcie ucieczki rodziny Vincenz�w z Czarnohory, b�d�cej pod okupacj� sowieck� na W�gry. Najcenniejsze i najciekawsze s� fotografie przedstawiaj�ce samego pisarza, kt�ry w latach 1926-1940 mieszka� w huculskiej miejscowo�ci Bystrec, po�o�onej u st�p g��wnego grzbietu Czarnohory. Przedstawiaj� jego nie istniej�cy ju� drewniany dom wybudowany przez majstra Mohureca. To w nim zacz�o powstawa� s�ynne dzie�o Na wysokiej Po�oninie, wydane w 1936 r. w Wydawnictwie „R�j”, ko�czone ju� na emigracji w La Combe de Lancey pod Grenoble we Francji, w postaci kolejnych tom�w – Zawada (Londyn 1970 r.), Listy z nieba (Londyn 1974 r.) i Barwinkowy wianek. Zdj�cia przedstawiaj� tak�e pisarza z jego przyjaci�mi Hucu�ami, z kt�rymi zwi�za� si� na ca�e �ycie i kt�rzy byli inspiracj� jego tw�rczo�ci pisarskiej, nawet po opuszczeniu Huculszczyzny. Niezwykle ciekawe s� r�wnie� fotografie przedstawiaj�ce budownictwo sakralne, obrz�dy, typy huculskie, sp�aw drewna i widoki g�rskie. Uzupe�nieniem ekspozycji jest pokaz zabytk�w sztuki huculskiej z prze�. XIX i XX w., wzbogacony przyk�adami stroj�w huculskich, grafiki oraz cennym zbiorem obiekt�w ikonograficznych.

Po wernisa�u wystawy organizatorzy zapraszaj� na „Wiecz�r Vincenzowski” po�wi�cony zmar�emu 40 lat temu wybitnemu pisarzowi. W pierwszej cz�ci wieczoru Dariusz Dyl�g (Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie) zaprezentuje: Czytaj�c Vincenza – odbi�r Tw�rcy i dzie�a w �rodowisku wsp�czesnych krajoznawc�w. Druga cz�� wieczoru to przegl�d film�w i diaporam zwi�zanych z Huculszczyzn�. Witold Grodzki (Ko�o Przewodnik�w przy Oddziale PTTK w Kro�nie) przedstawi diaporam� Wok� Bystreca, natomiast Jacek Wnuk (www.karpatywschodnie.pl) diaporam� Powidoki z Karpat. Podsumowaniem ca�ej imprezy b�dzie pokaz polskiego filmu z 2000 r. �ladami Vincenza w re�yserii Waldemara Czechowskiego.

Serdecznie zapraszamy do wzi�cia udzia�u w imprezie i w�dr�wce po dawnej Wierchowinie – �wiecie m�drym, dobrym i szcz�liwym.

Kurator wystawy - Robert Kubit

Kilka fotek ze spotkania w Kro�nie:

Mi�dzynarodowy Festiwal Huculski

Zofia Dzieniszewska - zapiski

Menu